Door verschillende gesprekken en mijn eigen proces dat altijd maar door gaat, word ik weer even extra bewust van een van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd en waar ik nog steeds mee oefen: Het begint allemaal bij mij!
Even een experimentje... Je hoeft er helemaal niks mee te doen...puur waarnemen, observeren...kijk of je nieuwsgierig kunt zijn naar wat er in jouw innerlijke wereld gebeurt: Zeg het eens een paar keer hardop tegen jezelf “Het begint allemaal bij mij” en neem simpelweg waar wat dat voor reacties in je oproept...Wat is de eerste gedachte die in je opkomt als reactie op die woorden? Wat zijn de gevoelens die gevoeld willen worden?
Er was een tijd dat die woorden diepe angst opriepen bij me. Ik verlamde en kon niks meer. Het was als een gewicht dat ik niet kon tillen.
Er was een tijd dat alles in mij in protest ging, want "ja maar... die ander...de omstandigheden...die moeten toch..." Alles waar ik me zo ontzettend door en in gevangen voelde en wat mij in de macht had...ik voelde wanhoop en machteloosheid. 2 van de moeilijkste emoties om te voelen en waar we het liefst zo snel mogelijk van weg willen. Ik zag geen uitweg en de gedachte dat het antwoord, de uitweg in mij verborgen lag, veroorzaakte een nieuwe paniekaanval. Ik kon het niet aan...ik kon die verantwoordelijkheid niet dragen. De ander moest het antwoord geven...en juist DIE (onbewuste) overtuiging hield mij gevangen in mijn ongelukkig zijn...ontdekte ik vele jaren later.
Hier ligt misschien wel DE sleutel voor een leven waar jij blij en gelukkig van wordt. En het is zoooo tegengesteld aan wat de meesten van ons hebben meegekregen. Ik weet niet hoe het bij jou zit...maar ik leerde dat mijn gevoelens, verlangens, wensen en grenzen er niet toe deden. Ik stond ten dienste van de mensen om me heen. “Men achtte de ander uitnemender dan zichzelf”. Daarnaast was mijn dooptekst (ik was 13) “Niemand schatte u gering om uw jeugdige leeftijd. Weest een voorbeeld voor de gelovigen in woord, in wandel, in liefde, in geloof en in reinheid.” Ik voelde die verantwoordelijkheid diep en werd daar ook nog eens om de haverklap aan herinnert, alsof dat nodig was! En boven alles ging het natuurlijk om wat God van mij wilde. Ik deed er eigenlijk niet toe. Alles ter eer en glorie van hem.
Een van de dingen die ik tijdens mijn vele jaren van therapie maar moeilijk kon 'pakken' was het idee van eigen verantwoordelijkheid. De associaties die ik daarmee had, gingen over 'de verantwoordelijke zijn, het goede voorbeeld geven'...ofwel de afstemming op de behoefte van de ander en daarbij mezelf dus wegcijferen. Het duurde heel lang voor ik begon te beseffen, voor ik überhaupt het idee kon toelaten, dat mijn leven van MIJ is. En dat ik MAG kiezen hoe ik wil zijn en hoe ik wil leven. Dat ik mag onderzoeken en ontdekken wat voor MIJ belangrijk is. “Ja maar dat is egoïstisch” volgt dan onherroepelijk in mijn gedachten...En toch, inmiddels ben ik er van overtuigd dat een leven dat voldoening geeft, dat vervulling, vreugde en vrede geeft begint bij en in MIJ. En IK ben daar verantwoordelijk voor. Niemand anders kan dat voor me doen.
Ik heb me bijvoorbeeld heel erg gevangen gevoeld in mijn huwelijk. Ik zat klem voor mijn gevoel...Maar zolang ik bleef wachten op verandering gebeurde er niet veel en bleef ik me gevangen voelen. Pas toen ik met mijn eigen stuk aan de gang ging, begon een proces die mij uiteindelijk op een plek bracht waar ik gelukkig mee ben. En ik ontdekte dat het niet zozeer mijn huwelijk was waar ik gevangen in zat...ik zat gevangen in mezelf!
Het punt is...de keuze lag bij mij...Ik wilde me gelukkig voelen, ik wilde liefde voelen, ik wilde me vrij voelen van binnen om te zijn wie ik ben. Diep van binnen voelde ik dat ik het nodig had om bepaalde dingen te ervaren en onderzoeken die niet konden binnen mijn huwelijk. Ik wist niet waarom en ik veroordeelde mezelf erom. Maar hoeveel ik ook oploste en heelde op andere vlakken, dit bleef en verscheurde me van binnen. Mijn ex kon dit niet samen aan gaan, dat waren zijn grenzen en onvermogens. En lange tijd durfde ik het zelf niet aan te gaan uit angst voor de gevolgen. Maar ik verdween steeds dieper in de wanhoop tot het moment dat er iets op zijn plek viel waardoor ik genoeg moed kon verzamelen om een specifiek soort therapeut op te zoeken. Uiteindelijk duurde het nog 4 jaar voor ik daadwerkelijk een actieve stap durfde en KON nemen, verantwoordelijkheid durfde en kon nemen voor MIJN leven(sgeluk).
Hoe beangstigend ook: Wil je iets...dan ben jij ook de enige die dat in werking kan stellen. Dat betekent overigens NIET dat je ineens rigoureus stappen MOET nemen, juist niet. Zeker als er sprake is van trauma, wat bij mij zo was...dat betekent dat het zenuwstelsel overbelast is en NOG niet werkt zoals het zou mogen. En de gedachte aan grote stappen alleen al, kan genoeg zijn om je (opnieuw) te doen bevriezen.
Dat gegeven serieus nemen is stap 1. Je kunt er boos en gefrustreerd van worden en je er tegen verzetten. Maar eigenlijk is blokkering, bevriezing, vermijding of paniek eenvoudigweg de manier waarop je zenuwstelsel aangeeft "he joh, dit kunnen we NU NOG niet". Zoals je van een baby niet verwacht dat die al kan lopen...dat kan het spierensysteem nog niet dragen. Dat moeten zich nog wat verder ontwikkelen, sterker worden voordat ze het lijfje kunnen dragen en overeind houden. Zo kun je niet verwachten van iemand met trauma dat die meteen actief (grote) stappen onderneemt. Het zenuwstelsel staat dat gewoon niet toe uit zelfbescherming. En die is er niet voor niets.
Dus heel klein beginnen: Erken de verlangens die je voelt EN erken dat je nu nog niet in staat bent ze te realiseren. Begin bij NU, begin bij jezelf serieus nemen en ruimte maken voor jouw verlangens, voor jouw onvermogen, voor jouw emoties...Dat ben je waard! JIJ mag bestaan met alles wat in jou leeft. Dat gaan toelaten en geloven gaat je brengen op een plek waar je ook gaat kunnen handelen.Dit proces begint bij jou van binnen. En dit is herhalen herhalen herhalen en oefenen oefenen oefenen...
Een deel van mij gelooft inmiddels echt dat ik mag zijn en bestaan, dat ik het recht heb om te voelen, te willen, ja en nee te zeggen, te kiezen, te LEVEN. Maar een deel van mij heeft nog steeds die overtuiging dat ik geen ruimte in mag nemen, dat wat ik wil en voel er niet toe doet. Dat het mijn verantwoordelijkheid is voor die ander te zorgen. En dat stuk geeft me nog steeds spanning. Die instinctieve reactie zal er misschien altijd blijven in meerdere of mindere mate. Maar door oefenen en herhalen kan ik steeds vaker kiezen om te leunen op het stuk dat gelooft in mijzelf, dat mij lief heeft...en dan, met buikpijn en trillende handen (letterlijk!) breng ik hetgeen ik wil en voel in de relatie, stel ik een grens, kies ik voor mezelf, spreek ik me uit...In de meeste gevallen wordt dat goed ontvangen. Soms is de angst te groot en moet ik concluderen "oké, deze is NU NOG te moeilijk...laat maar even. Misschien over een tijdje". En ook dát is zelfliefde die me uiteindelijk steeds weer op de plek brengt waar ik ineens voel “NU, nu kan ik het aan”. En hoe vaker ik ervaar dat het zo werkt, hoe meer vertrouwen dat me geeft en hoe meer innerlijke vrijheid ik voel en durf toe te laten om mijn leven vorm te geven zoals dat past bij mijn hart.
Nu voelt het “het begint allemaal bij mij” als bodem...Ik heb zeggenschap over MIJN leven! En al heb ik geen controle over bepaalde gebeurtenissen, al heb ik geen controle op andere mensen...ik kan wél kiezen hoe ik daarmee om wil (leren) gaan en waar ik dus energie in investeer (bv therapie of trainingen die me helpen in dat proces). En die keuzemogelijkheid geeft een gevoel van kracht en vrijheid en geluk...Mijn leven is van mij...niemand anders kan het voor mij leven.
Ik ben niet meer overgeleverd en afhankelijk van of die ander mij wel of niet serieus neemt en meegaat in mijn verlangens...want ik weet dat ik voor mezelf kan en durf te kiezen als die ander dat NIET kan of wil, zonder dat ik instort. Ik respecteer het onvermogen en de keuzes van die ander EN ik respecteer mijn eigen wensen en gevoelens...Ik weet dat ik mezelf kan dragen. En dat is vrijheid!
Het begint bij mij. Het begon IN mij...mijn relatie met mijn eigen gedachten en gevoelens en verlangens en onvermogens. Die veranderde...en daar heb je een ander (vrijwel) niet voor nodig!
En uiteindelijk blijken de dingen die ik wilde niet de werkelijke bron van geluk te zijn. Het is niet het feit dat ik nu alles kan onderzoeken en ervaren wat ik wil dat me gelukkig maakt, maar het feit dat ik mezelf serieus durf te nemen, dat ik steeds meer vrijheid durf te pakken om keuzes te maken die goed zijn voor mij...Die innerlijke vrijheid, de zelfliefde waardoor ik steeds meer durf te leven vanuit mijn hart...DAT is wat mij gelukkig maakt. En dat begon allemaal bij mij!