“Ik voel me vrij om trouw te zijn aan wie ik ben en te leven vanuit mijn hart”
Vlak na het formuleren van dit thema, mijn zogenaamde levensmissie, besefte ik me het belang van de eerste vier woorden: 'Ik voel me vrij...'. Daarover gaat deze blog.
Mijn hele bewuste leven ben ik al bezig met de thema's identiteit en integriteit. Daarin is er altijd een worsteling in me geweest tussen hoofd en hart, waarbij ik niet in staat was te onderscheiden welke welke was. En daarnaast ook een worsteling om te onderscheiden wat van binnenuit kwam en wat van buitenaf werd opgelegd. Over mijn kern lag een dikke laag van aangeleerde ideeën, overtuigingen, “do's and dont's”. Ik leefde mijn leven naar de geaccepteerde en verwachtte vorm vanuit gezin en geloof. Ik kende niet anders. De betrouwbaarheid van zaken als hart, gevoel en intuïtie werd altijd afgemeten langs een externe bron, namelijk wat God er van vond (wat uiteraard bepaald werd door leidinggevenden die dat interpreteerden) en dat was doorslaggevend. Ik heb zo structureel geleerd mijn innerlijke belevingswereld te wantrouwen en dit werkte voor mij als een gevangenis.
Op een forum waar ik lid van ben, plaatste iemand een oproep. Zij wilde een studie maken van het thema vrijheid. In eerste instantie was het niet dat woord wat mij raakte, maar ik had meerdere keren iets van haar gelezen wat in mij resoneerde. En ik wilde heel graag eens met haar praten daarover maar ik durfde niet goed. Deze oproep hielp mij over de drempel. En door het stukje dat ik haar schreef, filosoferend over in hoeverre vrijheid ook een rol speelde in mijn zoektocht naar identiteit, is er iets in werking gezet. Vlak daarna had ik de coachingssessie waarin ik bovenstaande levensthema formuleerde. Eerst had ik iets met alleen ' ik leef vanuit mijn hart, trouw aan mezelf' Maar ik voelde dat er een essentieel stuk miste. En ineens schoot mij het 'ik voel me vrij om...' te binnen en dat maakte het voor mij compleet. In de periode daarna begon langzaam het belang daarvan door te dringen en ik kreeg een inzicht hierover dat ik graag wil delen.
Ik heb me altijd intens verbaasd over mensen die met (schijnbaar) gemak hun eigen kompas volgde. In tegenstelling tot mijzelf die altijd zo ontzettend worstelde met verwachtingen, regels en met 'hoe het hoort' en wat God daarvan zou denken en hoe weet je dan wat 'goed' is? In alles hield ik altijd vooreerst rekening met God en vervolgens de impact op de ander. En dat wat ik zou zeggen of doen hen geen pijn zou doen. Dat bleek natuurlijk onmogelijk, want hoe zorgvuldig ik ook was, toch gebeurde het regelmatig dat een ander pijn of verdriet ervaarde door iets wat ik (niet) zei of deed. Maar recent begon het tot me door te dringen dat ik blijkbaar de overtuiging had dat het taboe is om een ander pijn te doen, maar prima om mezelf pijn te doen. En dat dit geen gezonde overtuiging is. Want in het steeds afstemmen op de ander, ga ik compleet voorbij aan mezelf, aan wat woorden en gebeurtenissen met mij doen. Terwijl ik ook een mens ben en ook word geraakt. In mijn pogen te voldoen aan die aangeleerde overtuiging 'men achtte de ander uitnemender dan zichzelf', sloot ik mijn hart af. Ik kon immers niet voldoen aan die regel als ik mijn eigen pijn en geraaktheid voel. Dus ik ben gaan leven vanuit mijn hoofd om mijn gevoel maar niet te voelen en zo te kunnen blijven denken voor en vanuit de ander. Ik dacht dat dit een teken van liefde was, van zorgen voor de ander.
Maar ik heb ontdekt dat de manier waarop ik mijn hart beschermde (al was dit onbewust) bij een ander vaak het gevoel gaf dat ik afstandelijk, koud en ongeïnteresseerd was, alsof ik onaantastbaar ben. En dat is absoluut niet zo! In feite kun je er donder op zeggen dat hoe meer dat het geval lijkt, hoe meer ik geraakt ben. Ik had alleen nooit geleerd dat toe te laten, laat staan te communiceren. Iets wat ik nu volop aan het leren ben. Ik ontdekte dus dat het volledig afgestemd zijn op de ander, wat bevorderlijk zou zijn voor de relatie en wat alleen lukte door mijn hart af te sluiten, juist destructief was voor de verbinding! En ik begreep ineens dat de clou m zat in het me vrij voelen om trouw te zijn aan mezelf en DAT is iets dat IN MIJ gebeurt.
Me vrij voelen is niet afhankelijk van de toestemming of goedkeuring van iemand anders. Als kind ben je letterlijk, voor je leven, afhankelijk van anderen, maar als volwassene niet. Ook al kan het vreselijk veel pijn doen als de ander me niet begrijpt of zelfs afkeurt, het is aan mij om mezelf toestemming te geven om mezelf te zijn. Om de eventuele afwijzing of geraaktheid van een ander te (leren) verdragen, evenals de ingewikkelde emoties die dat bij mij oproept. In feite heeft de ander die niet veroorzaakt, ook al voelt dat soms wel zo. Die ander is ook alleen maar zichzelf. Maar mijn reactie daarop laat me iets zien van MIJN geraaktheid. En die geraaktheid vraagt om met compassie te worden gezien en gevoeld in de eerste plaats en bovenal door mezelf.
Door al deze puzzelstukjes is een knopje omgegaan in mezelf. Het 'me vrij voelen' groeit. Niet zonder slag of stoot. Ik worstel regelmatig met een heel scala aan, voor mij, hele lastige en moeilijk te verdragen emoties. Maar ze verlammen me niet meer en stap voor stap leer ik om mezelf serieus te nemen. Om mijn gevoelens en behoeftes te erkennen en te kijken hoe ik daarin voor mezelf kan zorgen. En ik ervaar dat de verbindingen die ik heb met mensen, dan rijker voelen, liefdevoller en vrijer. Ik raak er steeds meer van overtuigd dat pas als ik me vrij voel om trouw te zijn aan mezelf, dat ik dan vanuit vrijheid een gezonde afweging kan maken wanneer behoeftes botsen om dan met een open hart in werkelijke liefde me echt diep te verbinden met een ander. En dat is wat ik uiteindelijk zo heel graag wil: diepe verbinding met mensen ervaren en de ander volledig laten ZIJN en daarin te ontmoeten. Maar dat kan ik pas als mijn hart zich niet meer bedreigd hoeft te voelen. En dat gebeurt pas als ik me vrij voel om trouw te zijn aan mezelf!